Schimmenspel

Een drieluik over machtsverhoudingen, representatie en de lange schaduw van de geschiedenis.

Schimmenspel is het artistieke resultaat van twee jaar onderzoek naar de kopieën van het beroemde schilderij ‘De Overgave van Breda’ van Diego Velázquez, en de semi-publieke ruimtes waar deze in Breda te vinden zijn. De kunstenaars zijn hierbij uitgegaan van de gedachte dat de context allesbepalend is voor de betekenis van een kunstwerk. Zo viert het origineel, dat in het Prado museum in Madrid hangt, de glorieuze overwinning van de Spanjaarden tijdens het beleg van Breda. In het Stedelijk Museum Breda vormt deze ‘nederlaag’ echter geen belemmering voor het inzetten van dit schilderij als topstuk in een tentoonstelling over de grandeur van de Oranje-Nassaus. En op het stadhuis van Breda dient het doek elke dag als een dankbaar decor voor talloze trouwfoto’s.

De video-installatie toont de verschillende exemplaren van het schilderij naast elkaar, waarbij er in het bijzonder aandacht is voor de situaties die er rond of vóór afspelen. Bijvoorbeeld in het museum hangen conservatoren het doek van Kees Maks uit 1903 voorzichtig op zijn plek, terwijl in het stadhuis met studenten van de St. Joost School of Art & Design een krakersdemonstratie uit de jaren zeventig in scène wordt gezet bij de kopie van Fernando Coll uit 1929. Diplomaten van de Nederlandse Ambassade in Madrid poseren in het Prado museum voor het origineel uit 1634, en op Kasteel van Breda staan militaire cadetten strak in de houding bij het schilderij van André-Julien Prévost dat in 1872 is gemaakt.

Geluidskunstenaar Roel Meelkop componeerde een soundtrack onder de video’s, die de akoestiek van de verschillende ruimtes waarin ze zijn gefilmd accentueert, dan wel vervormt, en benadrukt daarmee de afstand tussen het publiek en de beelden.

Schimmenspel laat heden en verleden, kijken en bekeken worden door elkaar lopen, en biedt de gelegenheid tot nieuwe interpretaties van het eeuwenoude oorlogstafereel van Velázquez.

Dit project is tot stand gekomen tijdens een onderzoeksresidency bij Witte Rook, en dankzij bijdragen van Gemeente Breda, Mondriaanfonds, Nederlandse ambassade Spanje, Instituto Cervantes. Met dank aan Stedelijk Museum Breda, Prado Museum Madrid, St. Joost School of Art & Design, KMA en het Stadsarchief Breda.